De droom van de schrijver

"Wat wil je worden als je later groot bent?"
Zo maar een vraag die elk kind wel eens is gesteld. Brandweerman, dokter, zangeres of 'net als papa!', klinkt uit menig klein mondje. De oogjes stralen en vertederd kijken de volwassenen naar het jonge leventje dat nu al zo durft te dromen.

We geven een brandweerauto, een karaokeset of de nieuwste dokterset van Fisher Price en moedigen de droom aan. Trots rent het kind door de kamer, terwijl zijn jonge stemmetje galmt: "Taaatuuu, taaaatuuu, taaatuuu!"

Wat we er echter niet tegen de vijfjarige zeggen is dat hij eerst hard moet studeren. Uren en uren moet ploeteren en dat jaren achter elkaar, voordat hij zijn papiertje haalt. De maanden van afzien tijdens stages en de uitputtende examens. Nee, dat bewaren we voor later. Nu mag het kind eerst nog even dromen.

Naarmate de jaren vorderen valt menig kinderdroom gedesillusioneerd aan stukken. Waar je vroeger nog een goedkeurend klopje op je schouder kreeg wanneer je zei dat je kunstenaar of drummer wilde worden, krijg je nu het dringende advies om een beroep te zoeken waar wél geld in te verdienen is. Dromen is alleen nog toegestaan wanneer het brood op de plank brengt. Anders niet.

Op schrijffora stelt af en toe een jonge, beginnende schrijver zich voor. Hij of zij vertelt vol enthousiasme over de droom om schrijver te worden. En hoewel de jongeling met open armen worden ontvangen, volgt ook meteen het advies: "Wacht nog even. Je bent nog jong. Ga eerst veel oefenen, boeken lezen en je schrijfniveau verbeteren. Daarna kun je nog altijd een boek uitgeven."

Hoe goed bedoelt het advies ook is, dergelijke mensen zou ik flink door elkaar willen schudden. Schrijven begint niet bij oefenen, meedoen aan talloze schrijfwedstrijden of het lezen van een dozijn schrijfboeken. Schrijven begint met dromen.

Elke schrijver, ongeacht leeftijd of ervaring, had ooit de droom om schrijver te worden. En vanuit die droom begon je met schrijven. Je eerste woordjes verschenen op papier en toen je verhaal af was liet je het vol trots aan anderen lezen. Dat je verhaal vol stond met taalfouten maakte niet uit. Je jaagde je droom na en je had je eerste stapje gezet om je droom waar te maken.

"Wacht nog even." Tegen deze 'adviseurs' zeg ik: "Schaam je! Hoe durf je de droom van een schrijver af te pakken?! Het is mogelijk dat je de wereld onthoudt van een geweldig literair boekwerk, omdat je de droom van deze jonge schrijver aan diggelen slaat met jouw woorden. Dus houd je mond of moedig de schrijver aan, maar blijf met je poten van zijn droom af!"

Tegen beginnende, jonge schrijvers zeg ik: "Durf te dromen. Laat niemand je vertellen dat je het niet kan, omdat je nog jong bent. Bescherm je droom, jaag het na en maak het waar. Droom en wordt schrijver!"

Schrijver blijf bij je leest!

Boektrailers - of boekentrailers, de taaltechneuten geven nog geen pasklaar antwoord op de juiste spelling - zijn de nieuwste hetze om je boek aan de man te brengen. Steeds meer schrijvers  maken een filmpje, zetten deze op YouTube en versturen de link via de andere sociale media. Hoe meer kijkers, hoe meer kopers, zal de gedachte wel zijn. Maar of het ook werkt vraag ik me sterk af.

Als ik eerlijk ben vind ik de meeste boektrailers ronduit beschamend. De reden daarvoor is simpel: de trailers zijn flut. De filmpjes zijn amateuristisch gefilmd, de muziek is te hard of de beelden passen totaal niet bij waar het boek over gaat. Daar waar de tekst op de omslag van het boek met een zeer kritische blik wordt bekeken - want het moet immers kort en krachtig zijn, en de lezer zodanig intrigeren dat hij overgaat tot aankoop - lijkt het wel als of bij het maken van een boektrailer het kritische oog in slaap is gesust.

Ik vraag me af waarom een schrijfster als Annelies Verbeke wel alles op alles zet om dat laatste spellingsfoutje uit haar boek 'Vissen redden' te halen, maar vervolgens een trailer opneemt waarbij de cameraman vergeet gebruik te maken van een statief. Zo'n camera gaat al gauw heel wat wegen, zeker wanneer de opnames meerdere uren in beslag nemen. Verzuurde armen, kramp in de schouders en trillende benen zorgen voor schokkende beelden. Letterlijk.

Nee, dan kijk ik liever naar een filmpje waarbij de muziek van mindere kwaliteit is, maar het beeld tenminste niet schokt. Alhoewel... de djembé uit de trailer 'De oksels van de bok' van Annemarie Estor knalde zodanig hard door mijn speakers, dat ik van mijn stoel viel. En bij het overstuurde donderslageffect in de trailer 'Handboek van het leven' van Johan van den Eertwegh sprong de kat angstig in de gordijnen.

'Het gaat om het geschreven woord', zal de gedachte zijn geweest van menig boektrailermaker. En daar geef ik hem gelijk in. Maar dan moet de tekst wel leesbaar zijn en de boodschap duidelijk. Witte tekst op een lichte achtergrond, maakt de eerder genoemde trailer van Van den Eertwegh er niet beter op. Aangeven dat het om een boek gaat is ook een pré. Wanneer je 'De oksels van de bok' bekijkt, zou je zweren dat het gaat om een theaterproductie. Menigeen heeft het filmpje al weg geklikt wanneer pas in de laatste vijf seconden blijkt dat het om een boek gaat.

"Schrijven, schrijven, schrijven", is een veel gebruikte uitdrukking op schrijffora. Schrijf je suf, volg een schrijfcursus en lees handboeken over schrijven. Zwemmen leer je immers ook niet binnen een dag. Maar dit motto wordt van tafel geveegd wanneer het om het maken van een boektrailer gaat. En dus haken potentiële kopers af, net zoals ze zouden afhaken bij een taalfout op de omslag van een boek.

Dus, schrijvers, ga eerst oefenen, oefenen en nog eens oefenen totdat je een goede boektrailer kunt maken. Wil je dat niet? Blijf dan bij je leest, wees kritisch en laat het door een vakman doen! 

De wereld achter de naam

Er schuilt een hele wereld achter namen. Elke naam heeft een oorsprong, een betekenis en roept associaties op. Een naam beschrijft een plaats, een voorwerp, een gebeurtenis of een persoon. Het geeft duiding aan het naamloze en laat zodoende iets tot leven komen. Zo is een koosnaampje een teken van een innige relatie tussen twee personen. Zegt iemand Hitler, dan denk je meteen aan Adolf en de Tweede Wereldoorlog, niet aan zijn zusje Paula.

Een naam draagt ontzettend veel kracht met zich mee. Daarom is het vinden van een passende naam voor een personage of de titel van een boek zo belangrijk. Elke schrijver heeft zijn eigen methodes om een naam of titel te verzinnen. Een babynamenboek doorspitten, letters hutselen of brainstormen met anderen over welke naam het meest geschikt is. Zelf begin ik het liefst bij de betekenis van een naam.

Omdat namen een betekenis hebben, vind ik het cruciaal dat de betekenis van de naam past bij mijn personages. Anders voelt het alsof ik mijn karakters in een te krappe jas hijs. Ze kunnen hun naam niet waarmaken, omdat de naam hen niet past. Eén van mijn personages heeft een mooie rode kuif. Ook draagt hij een verleden met zich mee wat hem in sommige situaties parten speelt. Een kleine speurtocht bracht me bij de naam Brent, en de betekenis was doorslaggevend: verbrand of gebrandmerkt. Niet alleen past de naam bij zijn haarkleur, maar ook bij de last die hij meedraagt.

Ook moet de naam de juiste associaties oproepen en goed bekken. Een slechterik in een fantasy-verhaal Jantje noemen, is erg ongeloofwaardig. Maar hem Ult'quandoro'dal'Faeydck dopen, werkt ook niet. Ik heb uiteindelijk gekozen voor Ildor (spreek uit als iel-dòr). Het -dor in de naam slaat op de dood en verderf die mijn slechterik brengt. De il- heb ik afgeleid van het Engelse woord ill, dat ziek zijn betekent. Doordat de naam slechts twee lettergrepen heeft met een korte eindklank en een rollende r op het eind, bekt de naam prima.

Als laatste moet de naam origineel zijn. Zeker bij een fantasy-verhaal zit niemand te wachten op een verbastering van Aragorn of een kloon van Harry Potter. Veelal brengt internet daarin uitkomst. Een simpel googlelen op de naam Turoqh leert mij dat niemand die naam heeft als voor- of achternaam. Alleen een Chinees bedrijf vermeldt het woord één keer en verder een aantal sites waarbij je TUROQH moet invoeren voordat je kan reageren. Een korte zwaai met mijn pen en huppa, Turoqh is geboren.

De wereld achter de naam. Ze is zo ontzettend groot dat het vinden van de juiste naam veel tijd in beslag neemt. Geen uren, maar eerder dagen of weken. Gelukkig heb ik nog alle tijd om voor elk van mijn personages een geschikte naam te vinden. Al zijn suggesties altijd welkom!